گسترش فرهنگ ایثار شهادت، اهرم بسیار قوی برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف است
به گزارش نوید شاهد خوزستان، حجاب یک اصل عمومی است و در قرآن چندین مرتبه مردان و زنان را مورد خطاب قرار داده که این خود نشانگر اهمیت موضوع است. در تمامی ادیان، آئین ها، تمدنها و فرهنگها پوشش بعنوان یک ارزش تلقی می شود و دین اسلام بعنوان آخرین و کاملترین دین آسمانی در مقوله حجاب و عفاف به شأن و کرامت انسانها توجه ویژه و خاص نموده و این بحث بعنوان یک اصل اساسی برای حفظ و بقاء خانواده ها و کاهش آسیبهای اجتماعی و هویت بخشی به زنان مسلمان در اجتماع بشمار می آید. هما اخلاقی از مبلغین و مدرسین حوزه علمیه استان خوزستان است که سالهاست در حوزه حجاب و عفاف فعالیت دارد، به عقیده او دربحث عفاف و حجاب رعایت حقوق افراد جامعه ما مطرح است و وقتی حجاب ما بد باشد در واقع حقی را تضییع می کنیم.
این استاد حوزه با انتقاد از وضعیت فعلی حجاب در جامعه خواستار ورود تمام مسئولان کشور به مقوله توسعه فرهنگ حجاب و عفاف و ایجاد قرارگاه فرهنگی و هم افزایی و وحدت رویه در زمینه حجاب و عفاف است. گفت و گوی نوید شاهد خوزستان با این فعال حوزه عفاف و حجاب را بخوانید.
نوید شاهد خوزستان: باسلام.لطفا خودتان را معرفی کنید.
هما اخلاقی: بسم الله الرحمن الرحیم، ضمن عرض سلام؛ من هما اخلاقی از مبلغین و مدرسین حوزه علمیه هستم که سالهاست در زمینه حجاب و عفاف در حال کار هستم و امیدوارم این گفت وگو مورد استفاده خوانندگان قرار بگیرد.
نوید شاهد خوزستان: شما به عنوان یک استاد وضعیت عفاف و حجاب را در استان چگونه می بینید؟
هما اخلاقی: استان ما و شهر ما اهواز مثل همه کلانشهرهای دیگر از لحاظ حجاب وضعیت مشابه دارد و در واقع این وضعیت آسیب دیده با وضعیت مطلوب فاصله زیاد دارد که همه به صورت عینی شاهد آن هستیم؛ البته استان خوزستان به دلایل وجود نفت و مخازن نفتی و همچنین حضور انگلیسی ها، زمینه گرایش به غرب همواره وجود داشته است اگرچه این گرایش در دوران انقلاب و چند سال بعد از آن در محاق رفت اما دوباره این گرایش و پیوستگی فرهنگی خود را نشان داده است و اگر نگوییم در زمینه حجاب و عفاف مثل استان های دیگر هستیم اما خیلی بهتر از آنها نیستیم و همچون کلانشهرهای دیگر وضعیت جالبی نداریم.
نوید شاهد خوزستان: آیا شما فکر می کنید حوزه های فرهنگی در مقوله عفاف و حجاب به صورت صحیح فعالیت داشته اند؟
هما اخلاقی: جواب منفی است؛ چراکه اگر ما خوب کار کرده بودیم نتیجه و خروجی این نبود، تمام نهادها در این راستا مسئول هستند، وقتی می گوییم نهادهای فرهنگی در واقع مسئولین کار فرهنگی دو قسمت می شوند؛ بخشی دولتی هستند و وابسته به دولت، مثل آموزش و پرورش، دانشگاه، وزارت فرهنگ و ارشاد و بخشی از مسئولین فرهنگی وابسته به دولت نیستند مثل حوزه. ولی هر دو در این مقوله کار خود را به خوبی انجام ندادند که درحال حاضر خروجی این هست و متاسفانه به هر دلیلی وحدت رویه در بخش حجاب و عفاف چه در بخش نظری و عملی وجود نداشته است.
بعضا مثل همه کارهای دیگرمان به صورت جزیره ای در حوزه عفاف و حجاب کار کردیم، مثلا آموزش و پرورش چه کاری کرده که به صورت آماری قابل قبول باشد؟ چه در حد کمی و کیفی؟ در نتیجه عدم آگاهی و از جهت بنیادی نه جوان و بزرگسال با مسائل عقیدتی آشنایی ندارند و ضعف معرفتی خروجیش همین می شود.
نوید شاهد خوزستان: شما به عنوان استاد حوزه علمیه چه راهکارهایی را در این مقوله برای جوانان و نوجوانان پیشنهاد می کنید؟
هما اخلاقی: برای گروه سنی نوجوان و جوان به ویژه این دو با هم؛ هر دو بعد عقل و احساس باید در نظر گرفته شود. دوران نوجوانی شروع کنش ذهنی نوجوان از مسائل انتزاعی است؛ قبل از آن نوجوان در دوران ابتدایی و کودکی بحث جنبه انتزاعی در قضایا را در نظر نمی گیرد و آنچه به او گفته می شود را راحت تر می پذیرد و در ذهن تحلیل نمی کند اما در دوران نوجوانی از جهت انتزاعی به مسائل می پردازد و کاوش می کند و اعتراضی به باور قبلی و حرفهایی که به او زده می شود می کند که اگر اینجا دیر بجنبیم و عقل او را اقناع نکنیم و احساسش را ارضا نکنیم جوان از دست ما ربوده می شود. در حال حاضر و درزمانی که همه چیز با فضا سازی سرو کار دارد و رنگ، نور، انیمیشن های جذاب و جلوه گر همه جوانان را به خود می کشند ما در فضا سازی دینی چکار کردیم؟ چه زمینه سازی و جذابیت بصری در مینه حجاب و عفاف انجام شده است « صفر ». در صدا و سیما هم برنامه اجرا کردم چقدر خواهش کردم که زمینه را جذاب بگذارید و تنوعی در دکور و عکس ها باشد اما دریغ!
راهکار ما باید اقناع عقل و احساس باشد و احساس با فضا سازی و استفاده از جلوه های هنری و ادبیات قوی اقناع می شود اما می بینیم برای مبحث عفاف و حجاب همچنین موضوعی را نداریم، موضوعاتی که جایشان در مدارس است اما انجام نمی شود، تئاتر خوب در این زمینه ساخته نمی شود و با ادبیات قوی از همه ابزار استفاده نمی شود که باید شود. امثال ما باید با بچه ها در تماس باشند اما می بینیم ما به سختی به مدارس می رویم، وقتی دعوت می شویم معلمان دلخور می شوند که وقت درس خود را به ما دهند و ساعات ورزش دانش آموزان را به ما اختصاص می دهند که دیگر بچه ها رغبت نمی کنند با ما ارتباطی داشته باشند، بچه هایی که نمره آنها در ابتدایی ترین معلومات دینی صفر است.
نوید شاهد خوزستان: صحبت از ادبیات شد، در رمان و داستان های ایرانی چه میزان به مقوله حجاب و عفاف توجه می شود؟
هما اخلاقی: در رمان و داستان ها مطالب خلاف عفت بسیاری وجود دارد، پارسال به چشم و گوش خود شنیدم در صدا و سیما خانمی صحبت می کرد و می گفت« در نمایشگاه کتاب 200 مورد جمله خلاف عفت در کتاب ها پیدا کردیم» این هم از رمان ها و داستان ها !
در برخود با دانش آموزان هم شاهد مواردی بودم که نوجوانان تمایل به برخی رمان و داستان هایی داشتند که نه تنها مناسب سن آنان نبوده بلکه صحنه های نامناسبی را ترسیم می کنند در یکی از این برخوردها در کلاس تابساتی با نوجوان ها با توجه به اینکه من یکی از مربیانی بودم که آنها با من بسیار راحت بودند مشاهد کردم یکی از دختران رمانی را به دوستش داد و گفت« ترا خدا این را بخوان و زود برایم بیاور بدون آن نمی توانم بخوابم» من رفتم جلو و گفتم این چیه که شما بدون اون نمی تونی بخوابی یک شب هم به من بدهید بخوانم و فردا برایتان می آورم؛ خلاصه آنکه کتاب را گرفتم و متاسفانه مشاهد کردم نه تنها مناسب سن دختران نوجوان نیست بلکه صحنه های نامناسبی برای نوجوانان داشت . روز بعد کتاب را که بردم به آن دختر نوجوان گفتم شما که کتاب را خواندی و هر شب می خوانی چه چیزی از آن توجه ترا جلب کرده است و او در پاسخ به بخشی از کتاب اشاره کرد که مربوط به روابط زن و مرد و مرتبط با اتاق خواب بوده است.وقتی بچه های ما این ها را می خوانند ما چه انتظاری می توانیم داشته باشیم
نوید شاهد خوزستان: آیا ترویج فرهنگ ایثار و شهادت می تواند کمکی برای ترویج مقوله حجاب و عفاف درجامعه باشد؟
هما اخلاقی: بله البته که می تواند؛ سفیر فرانسه آن سالی که حجاب را کاملا منع کردند و به صورت عملی و تئوریک به حجاب حمله کردند در حالی قانون اساسی آنها معروفترین قانون و به مهد آزادی معروف است درجواب سوالی با این مضمون که با توجه به اینکه قانون و فضای سیاسی کشور فرانسه باز است بطوری که همه مخالفان را در خود جای می دهد چطور حجاب را منع می کنید، پاسخ داد: ما چادر و روسری را یک پارچه نمی بینیم بلکه مخالفت ما با عقیده است، چادر و روسری پرچم است پرچمی و ایدئولوژی که با دنیا و مظاهر دنیا و هواپرستی مخالف است در حالی که ایدئولوژی ما و نظام حاکم بر دنیا باید همسو باموافقت با هوای نفس باشد.بر این اساس از ترویج مخالفت ها با هوای نفس از مرگ نترسیدن با نام شهادت می توانیم در حوزه حجاب و عفاف موفق باشیم. وقتی نوجوان سیزده ساله با چشمان باز و با دست خودش نارنجک می بندد و با قرار دادن خود در زیر تانک به استقبال مرگ می رود؛ این نوجوان دیگر نمی تواند طعمه غرب قرار گیرد ، نمی تواند هواپرست و دنیا پرست باشد و جلوه های غرب چشم او را پر نمی کند. این نوجوان می تواند از خودش بگذرد و ایثار دارد و در جامعه به فکر حقوق خود و اطرافیانش است
دربحث عفاف و حجاب میگوییم رعایت حقوق افراد جامعه ما مهم است و وقتی حجاب ما بد باشد در واقع حقی را تضییع می کنیم در حالی که وضعیت کنونی از شل حجابی گذشته دیگر حجابی نیست و داریم می بینیم و همه انگشت تاسف می گزیم .
گسترش و ترویج فرهنگ ایثار شهادت اهرم بسیار قوی است وقتی انسان بتواند از خود بگذرد می تواند از هوای نفس هم بگذرد و این هوای نفس است که دستور می دهد خلاف فرمان خداوند عمل کند و به ما اجازه می دهد آن چیزی که دوست داریم را انجام دهیم.
نوید شاهد خوزستان: اینکه نوجوانان و دختران امروز بیشتر به دنبال دیده شدن هستند ربطی با عدم رعایت حجاب وعفاف دارد؟
هما اخلاقی: همه ما باید دوست داشته باشیم که دیده شویم که منزوی نباشیم و چیزی در جامعه برای گفتن داشته باشیم منتها این دیده شدن کی و کجا و به چه نحو مهم است. در این ارتباط خاطره ای برایتان تعریف می کنم در مدرسه ای دانش آموزان را جمع کرده بودیم و من سخنران آنجا بودم از آنها در ابتدای صحبتم پرسیدم بچه ها کدام یک از شما دوست دارید که دیده نشوید! از میان جمعیت زیاد چند نفر دست خود را بلندکردند و من گفتم شما حالتون خوبه؟ گفتن بله ! گفتم نه این یک ضعف است و همه باید دوست داشته شوند که دیده شوند اما بحث از اینجا شروع می شود که چه کسی مارا ببینید و چرا ببیندو چگونه ببیند ؟! اینکه کسی نخواهد در جامعه دیده شود ضعف بزرگی است اما اینکه کی و جا دیده شود مهم است اینکه می خواهیم باطن ما را ببیند یا ظاهر مهم است اینکه هر روز به رنگی در آییم دیده شدن نیست بلکه باید با استعدادها و شخصیت درونی خود دیده شویم.
نوید شاهد خوزستان: شما یکی از سخنرانان برجسته استان می باشید در صورت امکان یکی از خاطرات خود را برای خوانندگان نوید شاهد بگویید.
هما اخلاقی: خاطرات تجربه علمی و عینی من هستند، در کرسی های آزاد اندیشی در سخنرانی ها و قرار گرفتن در فضای حجاب و عفاف هر کدام درسی دارند که اینجا یکی از آنها را مرتبط با ضرورت فضا سازی است برای جلب نوجوانان و جوانان است را بیان می کنم.
همایشی بود از چند مدرسه دعوت کرده بودند که در سالن بزرگی به مناسبت شهادت حضرت رقیه مراسمی اجرا شود، در قسمتی از سالن هم میز و صندلی گذاشته بودند برای من که به عنوان مسئول پاسخگویی به شبهات دینی مستقر شودم، محیط سالن برایم جذاب نبود و از هیمن جا می دانستم کار خرابی شروع می شود چون سالن برای مخاطبان جذاب نبود استقبال از اون سالن رو که بررسی کردم می دیدم که بعضی با چه قیافه ای وارد سالن شدند، ازمحیط خوششان نیامد و حتی بعضی ها دوست نداشتند روی قالی هایی که وضعیت جالبی نداشتند بنشینند.آن مراسم مدت طولانی با نوحه خوانی و سخنرانی گذشت و دیدم کسی به من مراجعه نکرد و سوالی از من نپرسید این شد که خودم پیشقدم شدم و دخترها را صدا زدم گفتم دختر خانم ها بیاین اینجا شما با من کاری ندارین نگاهی به بنر بالا سر من انداختند و حتی نمی توانستند کلمه شبهه را بخوانند و نمی دانستند شبهات چه معنی دارد تا اینکه به آنها گفتم یعنی هر سوالی دارید بپرسید و جالب اینکه همه می گفتند ما نمی دانستیم شما برای چه اینجا نشسته اید.
نوید شاهد خوزستان: خانم اخلاقی به عنوان مدرس و استاد حوزه علمیه چه پیامی برای مسئولین دارید.
هما اخلاقی: مسئولین اگرگوش شنوا دارند پیام ما این است که با ما در ارتباط باشند با ما که در زمینه نوجوان، جوان، خانم ها و خانواده کار کردیم هم اندیشی کنند، هم افزایی کنند؛ وحدت رویه داشته باشیم از هم دور نباشیم ، هر کسی ساز خود را نزند، هنوز یک قرارگاه فرهنگی برای مهندسی کار فرهنگی نداریم، امکانات نداریم، بوجه نیست . مسئولین اگر دلسوز بچه های این مملکت هستید لطف کنید از آنها شروع کنید. دانشگاه دیر است، ابتدایی و راهنمایی را بگیرید؛ حتی دبیرستان هم فایده ندارد ! دوران راهنمایی دوران حساس و دوران بلوغ و گذرشان است از دوره کودکی به جوانی، دوران تحیر و سرگردانی است، دوران خودشناسی است، این دوران را باید دریابیم و به جای بعضی از درسها خود شناسی به این ها دهیم چرا که من عرف نفسه فقد عرف ربه. وقتی خدا شناسی در حد نسبی بالا رفت عشق خداوند قوت بیشتری می گیرد و عشق خدا منجر به اطاعت بیشتر می شود.
مصاحبه کننده: فرحناز خضوعی